De opmars van waterstof

De aandacht voor waterstof is aan een opmars bezig. Opslag van waterstof kan een belangrijke toepassing vormen met het oog op variabele beschikbaarheid van zon- en windenergie. Vooral bij industriële processen kan waterstof zorgen voor vermindering van de CO2-uitstoot die anders niet of veel moeilijker te halen is. Mogelijk liggen er ook kansen in de transportsector of voor de verwarming van huizen. Om het groen te produceren is elektrolyse op basis van hernieuwbare energie onmisbaar. Alhoewel grootschalige productie van deze meest groene vorm van waterstof op economische wijze nog ver weg lijkt te zijn zien we dat veel leden wel al investeren in de ontwikkeling ervan. Economisch zal blauwe waterstof eerder kansen hebben en een kosteneffectieve optie voor CO2-reductie bieden. Blauwe waterstof kan daarmee de weg plaveien voor grootschalige groene waterstof in de periode na 2030.

We zetten een aantal initiatieven op een rij.

Haalbaarheidsonderzoek grootschalige productie groene waterstof

RWE en innogy gaan samen onderzoeken hoe haalbaar de grootschalige productie van groene waterstof in Groningen is. De bedrijven willen een fabriek met een capaciteit van maximaal 100 megawatt bouwen op het terrein van de Eemshavencentrale van RWE. Dit ligt dichtbij windpark Westereems van innogy, dat de groene stroom gaat leveren. Op deze manier zou met windenergie op een kosteneffectieve manier aanzienlijke volumes groene waterstof kunnen worden geproduceerd. De eerste resultaten van het haalbaarheidsonderzoek worden in het najaar verwacht.

Onderzoek: H-Vision

15 partijen, waaronder onze leden BP, Engie, Equinor, GasTerra en Uniper, doen gezamenlijk onderzoek naar een grote blauwe waterstofplant op de Maasvlakte ten behoeve van hoge temperatuur warmte in de industrie en elektriciteitsproductie. Het projectteam onderzoekt de technische, economische en financiële haalbaarheid voor een dergelijke fabriek. De presentatie van de resultaten is op 2 juli 2019.

Gigawatt Electrolysis Factory

Dow Chemical, ENGIE, Orsted en PZEM zijn projectpartners bij de realisatie van een megafabriek voor groene waterstof die tussen 2025 en 2030 klaar moet zijn. Het project worde gecoordineerd door het instituut voor Sustainable Process Technology (ISPT) en tevens ondersteund door TKI Energy & Industry, Nouryon, Shell, Yara, OCI Nitrogen, Gasunie, Frames, ECN (onderdeel van TNO), Utrecht University en Imperial College London. De beoogde fabriek moet een factor duizend keer meer groene waterstof kunnen produceren dan momenteel. Het gaat dus om een substantiële en vooral ambitieuze sprong voorwaarts. Daarbij zijn veel technische uitdagingen te overwinnen. Bij deze grootschalige productie van waterstof komt veel warmte vrij en de fabriek moet zichzelf ook kunnen inregelen op het variabele aanbod van wind- en zonne-energie. Met name de systeemintegratie van een dergelijk omvangrijke electrolyser in de bestaande industriële processen krijgt in dit project aandacht.

Hydrogreenn

GasTerra is partner in een groen waterstof project om in de gemeente Hoegeveen 80 woningen te realiseren die volledig op waterstof functioneren. Doel van dit project is om een (techno-economische) blauwdruk en bijbehorende technologie op te leveren om de warmtevoorziening van deze woningen, op basis van een waterstof CV-ketel, voor 100% op waterstof (H2) te laten functioneren. Deze blauwdruk en technologie moeten vertaalbaar zijn naar bestaande woonwijken in de rest van Nederland. De bouwactiviteiten moeten begin 2020 van start gaan.

Hydrogen2Market

Het H2M project verkent de mogelijkheden van een 1000 MW waterstofproductie in het Eemshavengebied waarmee vanaf 2024 2 Mton CO2 uitstoot vermeden dient te worden en waarbij de Magnum centrale de eerste grote afnemer zal zijn. De blauwe waterstof, geproduceerd uit aardgas met afvang en opslag van de CO2, zal hier dienen als een schone back-up brandstof voor de electriciteitsproductie op de momenten dat zon en wind schitteren door afwezigheid. Het project kan vanwege z’n schaal gezien worden als belangrijke bouwsteen in de ontwikkeling van een schone waterstofwaardeketen, waarin het aanbod uiteindelijk volledig uit groene waterstof zal moeten bestaan. H2M is een partnerschap tussen Vattenfall, Gasunie en Equinor.

Energy Island Goeree-Overflakkee

Eneco gaat deelnemen aan de proeftuin Energy Island Goeree-Overflakkee. Daar heeft de Regiegroep van het convenant Groene Waterstof economie Zuid Holland verleden week mee ingestemd. Het programma bestaat uit 6 deel projecten. Het programma loopt tot 2030 en heeft tot doel Goeree-Overflakkee in 2030 volledig op waterstof te hebben overgeschakeld.  Eneco werkt onder andere mee in het project Mobiliteit door groene stroom te leveren voor de elektrolyser voor het H2 vulpunt in Oude Tonge.

Groene waterstoffabrieken in Duitsland

Uniper heeft in Duitsland geinvesteerd in de een aantal waterstoffabrieken:

• Groene waterstof- en synthetisch methaanfabriek in Falkhagen: 2 MW groene waterstoffabriek. Sinds maart 2018 wordt van waterstof synthetisch methaan gemaakt en als groen gas in het bestaande gasnet ingevoerd.
• Groene waterstoffabriek in Hamburg: 1.5 MW PEM electrolizer. Het waterstof wordt bijgemengd in het bestaande aardgasnetwerk.

Onderzoeken in Duitsland

Uniper en BP doen onderzoek naar een 15 MW groene waterstofplant in Lingen. Uniper voert tevens onderzoek uit naar een grootschalige groene waterstofplant (100 MW) in midden-Duitsland: GreenHydroChem

Eind 2018 organiseerde Energie-Nederland een ontbijtsessie over Waterstof. Naar aanleiding daarvan interviewden we Robert Dencher, Voorzitter H2platform, en Jorg Gigler, Directeur TKI Nieuw Gas. Lees terug