Duurzaam Europa vereist ambitieuzer beleid

Wat is de toekomst van het Europese energiebeleid? Dit tweede artikel in de aanloop naar de EU-verkiezingen kijkt naar de grootste vraagstukken voor een duurzaam Europa. Het energiebeleid moet duurzamer, eerlijker en competitiever, stelt Eurelectric, de Europese brancheorganisatie voor energiebedrijven, in hun onlangs gepubliceerde manifest voor de Europese verkiezingen. Iedere stem vóór een Europese Energietransitie is daarom hard nodig.

Duurzamer

De EU moet zich meer inzetten om in 2045 een volledig CO2-neutrale energievoorziening aan te kunnen bieden. Ook de bevolking laat die voorkeur zien: onderzoek van Eurobarometer toonde al eerder de behoefte van Europese inwoners voor efficiënt energiegebruik om klimaatverandering tegen te gaan in een duurzaam Europa. Momenteel gebeurt 60% van de Europese elektriciteitsopwek zonder uitstoot van CO2 – in 2045 kan dat 100% zijn. Verduurzaming van vervuilende sectoren als de bouw en transport vereist meer aandacht van de EU. Bijvoorbeeld door gebruik van duurzame elektriciteit voor warmte in de industrie of voor de productie van waterstof mogelijk te maken.

Aandacht voor vernieuwing

Nieuwe technologie en innovatie vormen de ruggengraat van die Energietransitie. Om in 2030 aan de doelstellingen van het Parijsakkoord te kunnen voldoen en 40% minder CO2 uit te stoten, moet de EU 180 miljard euro extra investeren in schone technologie. De Europese financiering van vernieuwende technologieën moet daarom meer aandacht krijgen. Met een sterke langetermijnplanning kan de EU bereiken dat bestedingen aan onderzoek, ontwikkeling en innovatieve projecten effectief worden ingezet.

Eerlijker

De Energietransitie moet sociaal verantwoord worden uitgerold voor alle inwoners en regio’s. De overgang naar een klimaatneutrale economie zal namelijk gepaard gaan met knelpunten en hick-ups die gevolgen hebben voor onder andere werkgelegenheid en leefomstandigheden. Met een nieuw investeringsfonds kan de EU de energietransitie versoepelen voor bedrijven, regio’s en gemeenschappen die vaak nog in grote mate afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om middelen voor omscholing van werknemers en voor het creëren van duurzame banen.

Grip op energieprijzen

Inwoners van de Europese Unie voelen de energietransitie ook in de portemonnee. In de afgelopen tien jaar zijn de energieprijzen continu gestegen. Tussen 2008 en 2017 met maar liefst 70% (zie afbeelding). De energierekening van de gemiddelde Europeaan omvat daardoor gemiddeld een derde van alle belastingen en heffingen. Dat ontmoedigt het gebruik van duurzame energie. De EU moet zich daarom inzetten om energieprijzen onder controle te houden. Dat vereist een controversieel debat met lidstaten over hervorming van de belastingen, zodat die eerlijker uitpakken de Energietransitie niet bemoeilijken, maar deze juist stimuleren.

De gemiddelde energieprijzen voor Europese huishoudens zijn sinds 2008 flink gestegen.
Bron: Eurostat.

Competitiever

Een duurzaam Europa mag de concurrentiepositie van de industrie niet in de weg staan. Decarbonisatie, nieuwe technologieën en veranderende businessmodellen leggen echter onvermijdelijk een grote druk op bedrijven en kunnen prijzen beïnvloeden. Een ambitieuze industriële langetermijnstrategie is vereist om ervoor te zorgen dat Europa concurrerend blijft op de wereldmarkt en haar sociale markteconomie kan behouden. Daarvoor moeten industriële bedrijven en EU gezamenlijk een grotere focus leggen op schone technologie, het verder terugbrengen van afvalproductie en milieuverontreiniging en op de nodige investeringen in duurzame werkgelegenheid.

Een stem voor Europa: een stem voor een sterke duurzame energiesector

In een eerder artikel over de Europese verkiezingen werd duidelijk hoezeer Nederlandse energiewetgeving afhankelijk is van Europees energiebeleid. Een sterke en verenigde Europese Unie is een vereiste voor een energiesector die de ambitieuze klimaat- en energieagenda met succes tot uitvoering kan brengen. Om nationale regeringen en parlementen in positie te brengen om de meest urgente uitdagingen in de Energietransitie aan te kunnen pakken.