Gaat kabinet Rutte 3 zorgen voor een langjarig stabiel investeringsklimaat?

.

Een interview met Medy van der Laan. Over kabinet Rutte 3, SDE+ subsidie en oplossingsvoorkeuren van Energie-Nederland. 

Regeerakkoord, positief of teleurgesteld?

‘Ik ben een positief mens. Ik heb dus de neiging om vooral naar de kansen te kijken die dit regeerakkoord biedt. Het is zondermeer een heel ambitieus regeerakkoord als het gaat om energie en klimaat. Het voornemen om klimaatdoelen vast te leggen in een klimaatwet dwingt immers tot het ontwikkelen van meerjarig beleid met heldere instrumenten en dat is positief voor een langjarig stabiel investeringsklimaat, die nodig is om de transitie te maken.’

… en de zorgen?

‘Het SDE+ subsidiesysteem is een ongekend succes gebleken. Volgens het NEV 2017 van het PBL wordt de helft van de elektriciteit in 2025 opgewekt met hernieuwbare energie. Maar om dat te halen moeten we dit instrument wel intact laten. De verbreding van de SDE+ subsidie naar CCS (opslag CO2) geeft natuurlijk zorg dat er te weinig voor duurzame energie overblijft. Wij gaan samen met de industrie in gesprek om te onderzoeken of er veel betere alternatieve kunnen worden opgenomen in het Energieakkoord. Het is namelijk te vraag of je moet inzetten op ‘end of pipe’ oplossingen. Dat zou niet onze voorkeur zijn.’

Hoe ziet u de verschillende keuzes in de sectoren?

‘Je ziet dat het kabinet heel bewust een aantal sectoren heeft willen ontzien. Duurzame mobiliteit kan een grote bijdrage leveren aan CO2 reductie. Maar dan moet er nog wel wat gebeuren. Wij pleiten bijvoorbeeld voor een stevige regierol als het gaat om het uitrollen van laadinfra, zodanig dat er ook echt een landelijke dekking ontstaat. Die voorzichtigheid zie je ook bij de gebouwde omgeving. De ambities op papier zijn hoog maar de instrumenten ontbreken nagenoeg. Alle pijlen worden eigenlijk op CCS gericht. Het wordt spannend om te zien of dit gaat slagen.’

Het kabinet kiest voor nationale maatregelen. Past dat in de context van de internationale energiemarkt?

‘Ik begrijp dat de regering zoekt naar een passende CO2-beprijzing voor het bereiken van verdergaande CO2-reductie. Uit onderzoek is echter gebleken dat een minimumprijs voor CO2 vooral effectief is als deze tegelijkertijd met meerdere (buur)landen wordt ingevoerd. Dat is ook het commentaar van het Planbureau in reactie op het regeerakkoord. Daarom vinden we het denkbaar dat Nederland met onze buurlanden een regionale CO2-beprijzing invoert om sneller stappen te zetten.

Die samenwerking zou goed aansluiten bij de wens van het kabinet om met onze buurlanden op te trekken voor een hogere ambitie in Europa. Je voorkomt daarmee ook allerlei negatieve effecten zoals een verslechterde concurrentiepositie voor Nederlandse bedrijven vanwege hogere stroomkosten. Je zou die bodemprijs dan bovendien moeten verbreden tot andere industrieën. Elektrificatie is in de industrie een belangrijk instrument om te verduurzamen, maar dan moet je elektriciteit niet duurder maken dan andere energiedragers.’

Wat betekent dit voor Energie-Nederland?

‘Energie-Nederland staat klaar om haar bijdrage te leveren aan een nieuw Klimaat- en Energieakkoord. Daarmee zal nadere invulling worden gegeven aan het beleid. Ik vind het van belang dat het een maatschappelijk akkoord is. Wij zullen dan als maatschappelijke organisaties de kar trekken. De politiek kan de doelen en de randvoorwaarden bepalen door middel van de klimaatwet. Het initiatiefwetsvoorstel van Diederik Samson is wat mij betreft een goede aanzet. Ik ben ook erg voor een programmatische aanpak waardoor klimaatdoelen bereikbaar zijn en de economie wordt versterkt.’