Grootschalige aansluiting zonnepanelen op het net stagneert. Wat nu?

De ambitie vanuit de elektriciteitstafel in het concept-klimaatakkoord is stevig. En dat is een goede zaak. Echter, als drie weken later de volgende kop in de krant verschijnt: “Omslag naar groene energie stuit op gebrek aan stroomkabels”, moet ik direct denken aan de beroemde dichtregels van Willem Elsschot: “Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren”. Deze kop in het FD van 11 januari bracht veel teweeg. In de dagen erna volgden vele artikelen en items in diverse media over burgers, instellingen en bedrijven die voorlopig helaas geen aansluiting op het elektriciteitsnet voor hun zonnepanelen kunnen krijgen. Een zeer onwenselijke situatie, juist gezien die ambitie om in 2030 75% van de elektriciteit duurzaam op te wekken. Dat niveau is vandaag 15%. “Nee” zeggen tegen het aan kunnen sluiten van duurzame bronnen is dus geen optie. Wat te doen?

De energietransitie stelt iedereen voor grote uitdagingen. Geen tijdige aansluiting van de infrastructuur voor grootschalige zonneparken is daar een voorbeeld van. Waar tot voor kort het energiesysteem redelijk voorspelbaar kon worden ingericht, maken de nieuwe vormen van opwekking van elektriciteit het noodzakelijk om in een onvoorspelbare situatie toch beslissingen te nemen voor de langere termijn. Dat is een enorme omslag in denken en doen. De vereisten van de maatschappij straks zijn het uitgangspunt voor de investeringen nu. Maar wat zijn die vereisten? De energietransitie is namelijk een vrijwel onbeschreven blad, niemand heeft de blauwdruk van hoe het moet. Is er daarme sprake van een onmogelijke situatie?

Nee, deze energietransitie biedt juist ook kansen. Door alle kennis en kunde slim te bundelen gaat het ons lukken. En door het wegnemen van belemmerende regulering voor het verzwaren en vergroten van het energienet, het plaatsen van meer windmolens en zonneparken, etc. De toekomstgerichte investeringen door private en publieke partijen dient hand in hand te gaan met daartoe ingerichte regulering. We roepen gemeenten en provincies op om tot spoedprocedures te komen voor vergunningafgifte voor het aanleggen van (extra) kabels. En als daar in voorkomende gevallen nieuwe wetgeving voor nodig is, geldt dat het Rijk snel met nieuwe wetgeving hiervoor zal moeten komen. Met de blik gericht op 2030 en daarna. Want als we daadwerkelijk 70 – 75% duurzame elektriciteit willen hebben in 2030, dan moeten we nu investeren. Ja, dat gaat om grote getallen en en daarmee risico’s en onzekerheden. Wat we wel zeker weten is dat dralen de energietranistie alleen maar duurder maakt.

Medy van der Laan, Voorzitter Energie-Nederland