Interview Puk van Meegeren, Milieu Centraal: “Mensen willen wel isoleren maar ervaren keuzestress wat leidt tot uitstelgedrag.”

Milieu Centraal geeft onafhankelijke voorlichting over duurzaam leven. Dagelijks telt hun website 10.000 bezoekers. Dat maakt Milieu Centraal ondertussen een bekend consumentenmerk. Samen met Energie-Nederland zijn zij de afzender van de campagne over energiebesparing die nu loopt. In het kader daarvan spraken wij met Puk van Meegeren, Programmamanager Energie in huis en Mobiliteit van Milieu Centraal. Hij vertelt over de hobbels en drijfveren die hij ziet bij consumenten om tot besparing over te gaan.

Hoe kijken jullie tegen de rol van de burger in de energietransitie aan? Welke ontwikkeling is merkbaar?
We zien een enorme belangstelling op twee thema’s: energiezuinig leven en aardgasvrij wonen. In 4 jaar tijd hebben we het webbezoek rond deze thema’s zien verdubbelen. We hebben veel bezoekers die zoeken naar informatie over warmtepompen en zonneboilers. Wat mensen vooral willen weten is wat ze moeten doen om aardgasvrij te kunnen wonen en wat dat kost. En ze vragen zich af: Hoe begin ik aan het verduurzamen van mijn huis? Er is een grote groep mensen die echt wel beseffen en merken dat er een klimaatprobleem is. Ze zien bijvoorbeeld dat de winters warmer en de zomers droger zijn. Ze zijn bereid om daarom bij te dragen aan de energietransitie. De negatieve discussie die je nu opmerkt op sociale media en in de kranten is niet perse representatief voor wat wij zien dat er leeft onder de gemiddelde Nederlander. Ik snap wel dat mensen zich zorgen maken over de kosten voor de ingrepen die er zijn opgenomen in het klimaatakkoord. Daarom is het extra belangrijk dat onderzoekers en politici zo feitelijk mogelijk blijven. Milieu Centraal staat voor objectieve feiten. Wat wij vooral willen duidelijk maken: verduurzamen levert je ook veel op. Isoleren is bijvoorbeeld heel voordelig. Betere isolatie geeft je direct een lagere energierekening en een prettiger en comfortabeler huis.

Wat ziet Milieu Centraal als grootste kans op het gebied van besparing voor huishoudens? En wat als grootste obstakel?
Er zijn nog best veel oudere woningen zonder vloerisolatie en spouwmuurisolatie. De kosten om die isolatie aan te passen zijn te overzien en het aanbrengen is geen grote klus met gedoe. Bovendien neemt het wooncomfort flink toe en zien mensen hun  energierekening behoorlijk dalen na het isoleren van hun woning. Zeker nu de gasprijzen zijn gestegen. Dus hier ligt een grote kans. Daarnaast is iedere verbouwing een kans om je huis aardgas-vrij ready te maken. Als je toch bezig bent met aanpassingen aan je woning, is het handig en goedkoper om verduurzaming mee te nemen.

Uit onderzoek blijkt dat de helft van de Nederlanders in principe wil investeren in de isolatie van het huis. Gebeurt dat ook? Zo nee, wat zijn de oorzaken?
Uitstelgedrag is een bekend fenomeen. Het isoleren van je woning zit in de sfeer van: belangrijk maar niet urgent. Mensen willen wel isoleren maar ervaren net te veel hobbels om tot actie over te gaan en stellen dan uit. Ze ervaren keuzestress als het gaat om het type materialen dat je kunt gebruiken voor isolatie. Ze denken dat materiaalkeuze heel belangrijk is en verzanden dan in alle opties. Het vinden van een goed bedrijf is ook niet makkelijk. Ze horen verhalen dat het als het isoleren niet goed gebeurd het problemen kan geven zoals condens of schimmel. En vragen zich af: wat als dat dan bij mij ook zo is? Het is belangrijk voor ons om te kijken waar de drempels bij mensen zitten en hoe kunnen we die verlagen. Als je bijvoorbeeld met je buurt over gaat tot isoleren kunnen mensen samen de vraagtekens invullen. Weer een andere hobbel is de troep die mensen denken dat isoleren geeft. Ze denken dat de hele vloer open komt te liggen als je je vloer gaat isoleren. Dat is niet zo. Vloeren isoleren gaat via de kruipruimte en is meestal binnen een dag klaar. Mensen overschatten de kosten en het gedoe en onderschatten de besparing die goede Isolatie oplevert. Milieu Centraal probeert de voordelen te belichten en de hobbels te verlichten. In het klimaatakkoord is er sprake van dat er een handige vergelijkingssite komt voor aanbieders van energiebesparende maatregelen zou moeten komen. Een soort Booking voor een duurzaam huis. Dat zou goed zijn.

Geld lijkt voor Nederlanders gemiddeld genomen een grotere prikkel om het huis te isoleren dan ‘zorg om het klimaat’. Hoe moeten we de Nederlander prikkelen om in actie te komen?
De drijfveren zijn er echt wel. Wij zien een cocktail van drijfveren die vrijwel iedereen aanspreekt: isoleren is goed voor het klimaat, het verhoogt je comfort en geeft besparingen. We moeten echt kijken naar wat voor mensen de hobbels zijn en hoe kunnen we die slechten. Zoals ik al zei is keuzestress een groot punt. Wat dit zou kunnen oplossen is de ‘streefwaarde van isolatie’ die in het klimaatakkoord is opgenomen. Je spreekt met iedereen af: dit is een streefwaarde van isolatie die voor elke duurzame warmtetechniek geschikt is. Als we dit vastleggen voor muren, dak en vloeren neemt dat keuzestress weg. Wij willen de communicatie over streefwaarde zwaar inzetten want we zien isolatie als eerste stap voor aardgasvrij-wonen. Dat geeft mensen handelingsperspectief.

Wat is de het belangrijkste dat jullie dit jaar willen bereiken en waarom?
We willen zoals eerder gezegd bij de gemiddelde Nederlander tussen de oren krijgen dat je bij elke aanpassing aan je woning nadenkt over de isolatie.Elke verbouwing moet een kans zijn om dichterbij aardgasvrij-wonen te komen. Stel je gaat je zolder opknappen: doe dan gelijk je isolatie. Of komt er een schilder voor de kozijnen: kijk dan kritisch naar de kwaliteit van je glas. De steigers staan er toch. We willen er naartoe dat mensen beseffen dat als ze iets niet hebben geïsoleerd dat dat echt een gemiste kans is. Als dat is gelukt, dan zijn we dik tevreden.