Miljoenennota 2021: Op naar een energieneutraal Nederland. Concrete stappen en maatregelen richting de doelen van het klimaatakkoord.

Gisteren heeft het kabinet Rutte III de begroting voor 2021 gepresenteerd. Hierin werd duidelijk dat het kabinet doorgaat met het investeren in de economie. Hoewel de begroting gedomineerd wordt door de gevolgen van de coronacrisis, wil het kabinet een stabiele factor zijn in de onzekere tijden: ook op het gebied van duurzaamheid. Eerdere afspraken blijven dan ook van kracht en worden verder uitgewerkt. Energie-Nederland is blij met de concrete stappen en maatregelen die gisteren gepresenteerd zijn. Hierdoor kan het klimaatakkoord van plan tot uitvoering komen.
 
Algemeen energiebeleid
Verdere uitvoering van maatregelen uit het Klimaatakkoord ter ondersteuning van o.a. gemeenten en woningeigenaren staat in 2021 centraal. Zo worden de bestaande subsidieregelingen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) voor duurzame warmteopties (ISDE) verbreed, waardoor ook isolatie voor subsidie in aanmerking komt. Daarnaast zullen gemeenten samen met stakeholders uiterlijk eind 2021 een transitievisie warmte opstellen. In deze visie zal staan in welke wijken de gemeente voor 2030 aan de slag zal gaan. Ook het planmatig isoleren van woningen en andere gebouwen kan onderdeel uitmaken van deze aanpak.

Tevens is er in 2020 gewerkt aan het opstellen van een concept RES per regio, met 1 oktober als deadline voor het opleveren van het vastgestelde concept. Op basis van een analyse van dit concept door het PBL (in februari 2021), zullen de regio’s samen met het advies van het Nationaal Programma RES dit concept verder uitwerken naar RES 1.0. Dit moeten de regio’s voor 1 juli 2021 hebben opgeleverd.

Energiebesparing
In het kader van het Urgenda-vonnis zullen er in 2021 maatregelen uitgevoerd worden die een aanvulling vormen op de eerder lopende maatregelen en instrumenten. Zo wordt de regeling die in 2019 is opengesteld om huishoudens on koopwoningen te ondersteunen bij het reduceren van hun energiegebruik (de Regeling Reductie Energiegebruik), uitgebreid naar huurwoningen en het MKB. Daarnaast wordt het Warmtefonds opengesteld voor de financiering van woningeigenaren die niet in aanmerking komen voor reguliere financiering. Het stimuleren van aansluitingen van koopwoningen op warmtenetten zal in 2021 gewoon verdergaan.

Energie-Infrastructuur
De nieuwe bepalingsmethode voor de energieprestatie van gebouwen zal per 1 januari 2021 van kracht worden. Tevens zal de I&W dan samen met de mobiliteitssector, overheden en maatschappelijke organisaties doorgaan met het uitvoeren van het Klimaatakkoord. Het doel is dat in 2030 alle nieuwe personenauto’s vrij van emissie zijn. Daarom wordt de aanschaf subsidie voor gebruikte en nieuwe elektrische auto’s voortgezet. Halverwege 2021 zal worden bezien of de ingroei van elektrisch vervoer nog op het beoogde groeipad zit. Daarbij ondersteunt het Rijk middels innovatie, financiering, samenwerking en regelgeving dat de benodigde laadinfrastructuur en de toegankelijkheid daarvan worden uitgerold.

Energietransitie
De energietransitie vraagt om aanpassingen in wet- en regelgeving. Het EZK wil daarom in 2021 het wetsvoorstel voor de Energiewet indienen bij de Tweede Kamer. In dit voorstel worden afspraken van het Klimaatakkoord, met name van de elektriciteitstafel, in wetgeving omgezet en worden de maatregelen uitgevoerd.

De energiewet kent zes pijlers: 1) een versterkt kader voor toekomstige systeemintegratie, 2) het benutten van energiedata, 3) het efficiënter aansluiten, transporteren en distribueren van hernieuwbare elektriciteit, 4) het creëren van meer ruimte voor nieuwe marktinitiatieven, 5) het borgen en versterken van de positie van de eindafnemer en 6) de versterking van toezicht en stroomlijning van de wetgeving.

Verduurzaming industrie
Een belangrijk onderdeel van het Klimaatakkoord is de verduurzaming van de industrie. Een zorgvuldige transitie naar- en opbouw van- een nieuwe groene basisindustrie kan bereikt worden door onder andere in te zetten op duurzame energiedragers, maximale warmtebenutting en vergaande elektrificatie. Ook is de toepassing van afvang en opslag van CO2 (CCS) een belangrijke pijler om de industrie te verduurzamen. Een cruciale randvoorwaarde voor de transitie en het realiseren van de klimaatopgave is een tijdige ontwikkeling en beschikbaarheid van de benodigde infrastructuur voor energie en rondstoffen (zoals restwarmte en elektriciteit)

Monitoren
Voor het eerst is de Monitor Klimaatbeleid verschenen in de Klimaatnota van 2020. Doel van deze Monitor is om met zowel kwalitatieve en kwantitatieve data een objectief inzicht te bieden in de voortgang van het beleid in het klimaatplan. De IBO Financiering Energietransitie (gericht op betaalbaarheid) en de IBO Ruimtelijke Ordening (gericht op interactie tussen energiebeleid en het ruimtelijk domein) zullen hierbij een belangrijke rol spelen.

Ook het monitoren van het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) blijft een belangrijke prioriteit, omdat deze waardevolle informatie biedt voor de wijkgerichte aanpak, de regierol van gemeente daarbinnen en de doorontwikkeling van de aanpak. Deze evaluatie wordt in 2023 opgeleverd en heeft raakvlakken met de evaluatie van de Regionale Energie Strategieën (RES), Tevens vindt er voor 1 oktober 2020 ook een tussentijdse evaluatie plaats van het PAW.