Proeftuinen tweede ronde belangrijk om verder te experimenteren en te leren

Minister Ollongren (BZK) kent 19 gemeenten een rijksbijdrage toe voor het aardgasvrij of aardgasvrij-ready maken van een dorp, wijk of buurt. In totaal gaat het om bijna 100 miljoen euro. Energie-Nederland zit in de Adviescommissie Aardgasvrije Wijken van de Minister en is opgetogen dat er ook een proeftuin bijzit met waterstof (Hoogeveen) en een met groen gas (Opsterland). Het is immers waardevol ervaring op te doen met álle duurzame technologieën. “Experimenteren betekent ook dat niet alles meteen van een leien dakje gaat. Al doende leren is cruciaal voor kennisopbouw en opschaling”, zegt Medy van der Laan, voorzitter Energie-Nederland.

Met de proeftuinen aardgasvrije wijken (PAW) wil de overheid ervaring opdoen met het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Het is de tweede keer dat de overheid hiervoor geld inzet. In de eerste ronde in 2018 ging €120 miljoen naar 27 gemeenten. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er in 2030 is 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen verduurzaamd zijn.

Laagdrempelige Transitie
Het blijkt dat er diverse proeftuinen zijn die aansluiten bij het gedachtengoed van de Laagdrempelige Energietransitie, dat door Energie-Nederland in april werd uitgebracht. Ook met kleinere stappen, door veel mensen gezet, kunnen we de doelen uit het Klimaatakkoord halen. Niet per sé meteen aardgasvrij, maar wel alvast op weg gaan naar aardgasvrij-ready, zoals bijvoorbeeld in Opsterland en in Den Bosch. In de derde ronde proeftuinen die BZK in 2021 wil doen, komt aardgasvrij-ready gelukkig nadrukkelijker aan bod.

Energie-Nederland ziet ook meer aandacht voor participatie van inwoners in de wijken van de aanvragen. Dat is echt winst. Daar moet immers het draagvlak zitten. “Mensen verplichten is nooit een succes. Dat heeft de ervaring intussen wel geleerd”, knikt Van der Laan.

Leerproces belangrijk
Van der Laan: “Het is belangrijk dat de resultaten van de proeftuinen niet alleen langs de financiële meetlat liggen, maar duidelijk worden gezien als een leerproces. We zijn met een complexe transitie van 30 jaar gestart, het mag kraken en schuren, daar leren we van. Klimaatneutraal in 2050 betekent dat je nu moet beginnen en vooral ook doorgaan. Leren door te doen.”  Energie-Nederland hamert erop dat op grotere schaal isolatie en hybride warmtepompen ook belangrijke mogelijkheden zijn om huizen te verduurzamen. “Daarnaast moeten we vooral ook steeds herhalen dat we van het aardgas afgaan, anders is er geen urgentie,” voegt de voorzitter toe.

Energie-Nederland is in dat licht ook tevreden met de brede spreiding over experimentele technologieën. Die technologieën zijn alle nog in ontwikkeling en het kost tijd om die naar een kosteneffectieve oplossing op te schalen.