Zo… en nu echt gaan kiezen!

Een column van Evert den Boer, CEO Greenchoice en bestuurslid Energie-Nederland: ‘Duurzaam is in de toekomst een vanzelfsprekendheid.’

Evert den Boer, Greenchoice

De eerste hoofdlijnen van een klimaatakkoord liggen op tafel. Al lang voordat dit polderakkoord officieel werd, was het nieuws. Uitgelekte ideeën, proefballonnetjes en verwachtingen konden stuk voor stuk rekenen op media-aandacht.

Het toont aan dat we het klimaatprobleem inmiddels écht een belangrijk maatschappelijk thema vinden. We zijn de energietransitie in Nederland steeds meer gaan beschouwen als een kans of een bedreiging. Iedereen heeft er in ieder geval een mening over. Dat was zo’n tien jaar geleden wel anders. Toen werd het klimaatbeleid of ‘groen’ nog als niche gezien omdat het allemaal “veel te duur” was. Gelukkig heeft duurzame elektriciteit zich daarvan ontworsteld. Nu wordt het de goedkoopste bron van energie. Goedkoper dan kolen, gas en kernenergie. Het gaat er dan ook niet langer over óf maatregelen nodig zijn, maar wanneer en hoe snel. Dat maakt een wereld van verschil!

Alle aandacht betekent niet dat het makkelijk is om tot een akkoord te komen. Integendeel. Er staan veel belangen op het spel en verandering brengt nu eenmaal onzekerheid met zich mee. Dat maakt vooral het maken van doortastende instrumenten om de klimaatdoelen te bereiken lastig. Zowel vanuit privaat als publiek oogpunt.

Belasting elektriciteit en fossiel

Een goed voorbeeld daarvan is de discussie die recent losbarstte over de energiebelasting. Toen uitlekte dat er een voorstel ligt waarbij de energiebelasting op elektriciteit verlaagd wordt en op aardgas verhoogd, stond iedereen direct op scherp. Terwijl dit plan, waarbij het achterliggend idee slechts is dat elektriciteit en gas gelijk belast worden op basis van CO2-inhoud, nog helemaal niet zo ver gaat. Datgene wat alleen fossiel (aardgas) kan, wordt niet extra belast en elektriciteit (die steeds groener wordt) niet minder. Ook zal de gemiddelde eindgebruiker niet meer gaan betalen.

Je ziet het op alle niveaus: van de Verenigde Naties tot aan de Nederlandse gemeentes. We spreken graag uit wat we willen bereiken, zoals bijvoorbeeld een temperatuurstijging van maximaal 1,5 graad Celsius. Maar zodra het concreet wordt, gaan de hakken in het zand. Als er een instrument wordt besproken dat het klimaatdoel daadwerkelijk kan forceren en realiseren, duikelen verschillende partijen over elkaar heen en lijkt de wereld opeens te klein.

Optimistisch

Ik ben en blijf echter een optimist. Met het voorliggende hoofdlijnen-akkoord zetten we een mooie stap vooruit. Er staat een behoorlijk aantal concrete plannen in en samen met het doel van 49% CO2-reductie in 2030, moeten we een eind komen. Het PBL gaat deze zomer rekenen. Mijn hoop is dat na de zomer voor alle partijen duidelijk wordt dat de 49% alleen met deze instrumenten te halen is. Of dat er zelfs nog meer nodig is. En dat een goed instrument zoals het gelijk belasten van aardgas en elektriciteit hieraan kan bijdragen.

Het mooie aan al de klimaatakkoorddiscussies is dat we vaak alleen stappen vooruit kunnen zetten. We kunnen niet terug. Dus als later blijkt dat we te weinig doen, moeten we weer een nieuwe stap vooruitzetten. Ook daarom is de klimaatwet zo belangrijk: het dwingt ons elk jaar opnieuw naar de feiten te kijken en actie te nemen. Ik ben en blijf er dan ook van overtuigd dat duurzaamheid in de toekomst vanzelfsprekend zal zijn.

Evert den Boer, CEO Greenchoice