Energiemarkt

De prijzen die in Nederland worden betaald voor elektriciteit zijn sterk afhankelijk van zowel nationale als internationale ontwikkelingen. De afname van de productie van Gronings gas en fluctuerende groothandelsprijzen zijn bepalend voor de prijzen en de handel van energie. Historische cijfers en prognoses worden op deze pagina gegeven. Daarnaast wordt onderaan de pagina inzicht gegeven in de werkgelegenheid en omzet van de energiesector in Nederland.

Zakelijke energieprijzen in Nederland

Zakelijke kleinverbruiker betaalt dubbele voor gas en elektriciteit ten opzichte van grootverbruiker

CBS maakt een onderscheid tussen 6 verschillende verbruiksklasses voor elektriciteit bij bedrijven. De gemiddelde prijs voor de kleinste klasse (20 tot 500 MWh) is 14,7 cent per kWh. Dit is significant hoger dan de prijs voor bedrijven met een verbruik groter dan 20.000 MWh (7,9 cent per kWh) of meer dan 70.000 MWh (7,2 cent per kWh)

Voor de gasprijzen zijn vergelijkbare patronen zichtbaar. Bedrijven met een verbruik van 1 tot 10 TJ per jaar, betalen €20,06 per m3, en bedrijven met een verbruik van minimaal 100 TJ betalen gemiddeld €7,96 per m3.

Zakelijke energieprijzen in het buitenland

Hoge belastingtarieven voor Nederlandse kleinverbruikers, lage tarieven voor grootverbruiker in vergelijking met buitenland

Ook in het buitenland betalen grotere afnemers minder voor energie dan kleine. Franse bedrijven betalen relatief minder voor elektriciteit en in Duitsland en Engeland liggen de prijzen het hoogst. De prijs die zakelijke klanten voor elektriciteit betalen in Nederland is redelijk gemiddeld in vergelijking met andere landen in West-Europa. Qua belastingen wijkt Nederland echter af met lagere tarieven voor grootverbruikers en hogere tarieven voor kleinverbruikers.

Tabel

4.2.1a Elektriciteitsprijzen - klein (eurocent / kWh)

Land	Elektriciteitsprijs	Energiebelasting
Belgie	10.30	3.60
Denemarken	6.40	0.50
Duitsland	8.10	9.20
Frankrijk	9.10	2.80
Nederland	7.00	2.30
Verenigd Koninkirkj	10.90	4.40

Tabel

4.2.1b Zakelijke elektriciteitsprijzen middel - (eurocent / kWh)

Land	Elektriciteitsprijs	Energiebelasting
Belgie	6.70	2.30
Denemarken	4.60	0.50
Duitsland	5.80	6.90
Frankrijk	6.00	1.40
Nederland	5.60	1.90
Verenigd Koninkrijk	8.30	4.60

Tabel

4.2.1c Zakelijke elektriciteitsprijs - groot (eurocent / kWh)

Land	Elektriciteitsprijs	Energiebelasting
Belgie	4.80	1.10
Denemarken	4.00	0.50
Duitsland	4.20	4.40
Frankrijk	5.00	0.40
Nederland	4.80	0.10
Verenigd Koninkrijk	7.00	4.50

Voor aardgasprijzen bij grootverbruikers zijn er nauwelijks verschillen. Ten aanzien van kleinere verbruikers is het vooral opvallend dat de Nederlandse belastingtarieven veel hoger zijn dan die in andere landen.

Tabel

4.2.2a Zakelijke aardgasprijzen - klein (eurocent / kWh)

Land	Gasprijs	Energiebelasting
Belgie	2.40	0.20
Denemarken	2.80	2.20
Duitsland	3.10	0.60
Frankrijk	3.50	0.80
Nederland	2.60	4.20
Verenigd Koninkrijk	2.70	0.30

Tabel

4.2.2b Zakelijke aardgasprijzen - middel (eurocent / kWh)

Land	Gasprijs	Energiebelasting
Belgie	1.90	0.20
Denemarken	1.70	0.90
Duitsland	2.50	0.40
Frankrijk	2.70	0.70
Nederland	1.90	3.30
Verenigd Koninkrijk	2.50	0.20

Tabel

4.2.2c Zakelijke aardgasprijzen - groot (eurocent / kWh)

Land	Gasprijs	Energiebelasting
Belgie	1.30	0.10
Denemarken	1.40	0.50
Duitsland	1.40	0.40
Frankrijk	1.30	0.10
Nederland	1.40	1.10
Verenigd Koninkrijk	1.60	0.10

Groothandelsprijzen

In de World Energy Outlook van de IEA is een prognose gedaan over het verwachte verloop van de groothandelsprijzen van belangrijke energiedragers. In de komende jaren zullen de meeste prijzen naar verwachting stijgen.

Onderstaande grafieken geven prognoses weer en reflecteren dus niet noodzakelijk de huidige marktsituatie.

Hoge kolenprijs in 2018 waarschijnlijk van tijdelijke aard en vermoedelijk lagere kolenprijs in komende jaren

Tabel

4.3.1. Groothandelsprijs kolen (euro per ton)

Jaar	Prijs
2000	46.98
2001	58.27
2002	49.33
2003	42.66
2004	59.31
2005	68.75
2006	63.96
2007	71.91
2008	110.71
2009	76.16
2010	79.15
2011	87.58
2012	85.41
2013	72.15
2014	66.22
2015	62.72
2016	60.89
2017	85.26
2018	89.94
2019	79.46
2020
2021	47.32
2022	52.14
2023	53.79
2024	55.45
2025	57.10
2026	58.75
2027	60.40
2028	62.06
2029	63.71
2030	65.36

Olieprijs zal komende 20 jaar naar verwachting stijgen

Tabel

4.3.2. Groothandelsprijs Olie (euro per vat)

Jaar	Prijs
2000	44.74
2001	38.78
2002	36.35
2003	33.87
2004	40.07
2005	56.40
2006	65.33
2007	64.46
2008	78.68
2009	52.21
2010	68.92
2011	88.15
2012	93.26
2013	86.76
2014	78.96
2015	50.94
2016	42.66
2017	50.16
2018	61.53
2019	57.29
2020
2021	33.11
2022	36.14
2023	41.42
2024	46.69
2025	51.96
2026	57.24
2027	62.51
2028	67.78
2029	73.06
2030	78.33

Na dal in 2016, zal gasprijs komende jaren gestaag stijgen

Tabel

4.3.3. Groothandelsprijs aardgas (euro per MWh)

Jaar	Prijs
2007	0.27
2008	0.32
2009	0.23
2010	0.22
2011	0.25
2012	0.27
2013	0.28
2014	0.23
2015	0.22
2016	0.16
2017	0.18
2018	0.21
2019	0.16
2020
2021	0.12
2022	0.13
2023	0.14
2024	0.16
2025	0.17
2026	0.18
2027	0.19
2028	0.21
2029	0.22
2030	0.23

Groothandelsprijs elektriciteit na een lange daling sinds 2016 weer in de lift

Tabel

4.3.5. Groothandelsprijs elektriciteit (euro per MWh)

Jaar	Prijs
2,000	61.48
2,001	41.15
2,002	35.28
2,003	52.55
2,004	38.97
2,005	54.23
2,006	63.73
2,007	69.57
2,008	73.28
2,009	67.37
2,010	55.75
2,011	57.32
2,012	53.68
2,013	53.64
2,014	45.03
2,015	42.91
2,016	35.48
2,017	40.69
2,018	53.25
2,019	41.22
2,020
2,021	32.02
2,022	34.25
2,023	36.77
2,024	38.87
2,025	41.90
2,026	43.88
2,027	45.27
2,028	46.43
2,029	47.45
2,030	50.70

Uit de markt halen ETS-rechten zal CO2-prijs doen stijgen tot 30 euro per ton in 2025

Tabel

4.3.4 Jaargemiddelde CO2 prijs (Euro per ton CO2)

wdt_ID	Jaar	Prijs
1	2009	16.02
2	2010	16.48
3	2011	14.43
4	2012	7.98
5	2013	4.76
6	2014	6.37
7	2015	8.18
8	2016	5.69
9	2017	6.08
10	2018	16.40
11	2019	24.83
12	2020
13	2021	19.95
14	2022	20.13
15	2023	23.32
16	2024	26.51
17	2025	29.71
18	2026	32.90
19	2027	36.09
20	2028	39.28
21	2029	42.47
22	2030	45.66
	Jaar	Prijs

Handel elektriciteit

Nederland op weg naar positie van netto exporteur elektriciteit; vooral handel met Belgie en Duitsland

De positie van Nederland als handelsland in elektriciteit is sterk afhankelijk van ontwikkelingen buiten Nederland. De verwachting is dat de groeiende productie van wind,- en zonne-energie ervoor zorgt dat Nederland vanaf 2023 netto-exporteur van elektriciteit wordt. Het grootste gedeelte van de export vindt plaats richting België.

Tabel

4.4.1. Import en Export elektriciteit (GWh)

Land	Import 2016	Export 2016	Import 2017	Export 2017	Import 2018	Export 2018	Import 2020	Export 2020	Import 2023	Export 2023	Import 2025	Export 2025	Import 2030	Export 2030
Duitsland	16.88	-1.33	15.12	-1.36	20.91	-0.73	19.93	-3.04	18.38	-8.74	20.33	-8.39	18.66	-13.84
Belgie	2.92	-9.86	2.17	-10.25	1.78	-10.78	5.11	-5.62	4.93	-14.14	0.82	-26.82	2.11	-22.20
Noorwegen	4.27	-0.27	5.07	-0.11	3.94	-6.76	4.48	-1.51	3.95	-2.07	4.22	-1.78	4.00	-2.01
Verenigd Koninkrijk	0.13	-7.54	0.19	-7.03	0.19	-0.32	0.95	-7.44	1.54	-6.80	1.81	-6.41	3.51	-4.63

Handel aardgas

Sinds 2019 netto-importeur aardgas door afname Groningen-productie

De aardgasvoorziening in Nederland gaat sterk veranderen met het terugdraaien van de gasproductie in Groningen. Waar voorheen Nederland gold als een belangrijke aardgasleverancier in Europa, zal er een toenemende afhankelijkheid komen van gas uit het buitenland (voornamelijk Noorwegen en Rusland).

Tabel

4.5.1a Import Gas (miljoen m3)

Jaar	Totaal	Noorwegen	Rusland	Verenigd Koninkrijk	Duitsland
2005	22,936	11,754	4,431	2,637	1,160
2006	25,172	13,884	5,064	2,215	1,477
2007	26,092	14,383	4,747	2,637	1,477
2008	26,456	13,253	5,161	4,328	1,032
2009	25,666	13,432	3,627	5,829	725
2010	25,746	12,886	4,039	7,073	808
2011	23,979	13,916	2,022	5,815	1,374
2012	28,042	16,629	2,931	4,380	2,540
2013	30,432	16,149	4,291	4,045	4,295
2014	31,151	16,860	6,406	3,657	3,309
2015	40,686	21,329	8,006	5,760	2,890
2016	45,899	19,871	14,043	5,815	3,034

Tabel

4.5.1b Gas Exports (miljoen m3)

Jaar	Duitsland	Belgie	Frankrijk	Italie	Verenigd Koninkrijk
2005	20,246	6,111	8,546	8,040	0
2006	20,391	6,998	9,420	9,372	845
2007	18,397	7,566	8,837	8,038	7,107
2008	19,143	7,493	9,073	7,050	8,440
2009	19,697	6,785	8,327	4,278	6,475
2010	21,848	6,499	7,881	3,163	8,164
2011	22,892	7,250	9,601	3,647	6,447
2012	25,952	7,211	8,441	2,466	7,297
2013	30,971	8,749	8,148	2,781	7,598
2014	28,053	8,081	6,400	6,530	6,567
2015	33,863	7,557	5,998	4,916	3,327

Kerncijfers energiesector Nederland

Meer werkgelegenheid in duurzame energie

De werkgelegenheid in de energiesector verschuift van activiteiten gerelateerd aan conventionele energie naar duurzame energie. In onderstaande grafiek is energiebesparing niet meegenomen, aangezien hierover geen cijfers beschikbaar zijn voor 2030. De tabel laat de overige cijfers wel zien.

Omzet energiesector neemt af door afnemende gasproductie

De bijdrage van energie-exploitatie activiteiten aan het bruto binnenlands product zal sterk afnemen. Dit is bijna volledig toe te schrijven aan een dalende gasproductie, resulterend in lagere export. In de komende jaren zal de productie van hernieuwbare energie een grotere bijdrage gaan leveren aan het BBP dan conventionele energie. In 2019 bedroeg de omzet van de energiesector ca. 29 miljard euro.

Tabel

4.6.2. Omzet energiesector (x mln euro)

Jaar	Bedrijfsopbrengsten	Bedrijfskosten
2010	42,714	39,189
2011	43,462	39,770
2012	42,355	39,068
2013	40,192	36,297
2014	36,473	34,664
2015	33,026	30,415
2016	30,127	27,078
2017	28,928	26,380

Verwachte stijging in investeringen

Naast investeringen in hernieuwbare energie wordt er de afgelopen jaren ook steevast meer geïnvesteerd in energiebesparing. In 2019 werd er 6,1 miljard geïnvesteerd in elektriciteitsproductie. 3,7 miljard werd uitgegeven aan netwerken en 4,3 miljard euro aan energiebesparing.