Het nieuwe prioriteringskader van ACM verandert in de praktijk weinig: congestieverzachters, hulpdiensten en woningbouw krijgen voorrang. Energie-Nederland begrijpt de wens om schaarse netcapaciteit maatschappelijk te verdelen, maar benadrukt dat dit geen structurele oplossing biedt. Ook moet voorkomen worden dat de uitwerking van dit prioriteitskader zoveel capaciteit vraagt dat het ten koste gaat van de uitbreiding en de uitrol van congestiemanagement. Het echte probleem blijft het tekort aan netcapaciteit.
Juist daarom vindt Energie-Nederland het vreemd dat congestieverzachters, zoals zonneparken in een afnamecongestie gebied of batterijen in een invoedingscongestie gebied, in het prioriteringskader zijn opgenomen. Deze partijen behoren überhaupt niet op de wachtrij, maar moeten zo snel mogelijk worden aangesloten. Zij dragen immers direct bij aan het verminderen van netcongestie en lossen het probleem mede op.
Daarnaast klinkt het loslaten van ‘first come, first served’ voor congestieverzachters misschien logisch, maar het is nu niet verstandig. Het idee om partijen die het meest helpen bij het verminderen van netcongestie voorrang te geven, lijkt aantrekkelijk. Maar in de praktijk kan dit juist problemen veroorzaken. Congestie verschuift voortdurend, waardoor elke nieuwe beoordeling opnieuw discussie en onzekerheid oplevert. Dat kan leiden tot vertragingen, minder marktwerking en onrust. Bovendien riskeer je een situatie waarbij bedrijven hun eigen processen aanpassen om ‘congestieverzachtender’ te zijn dan ander bedrijven. Hierdoor ontstaat dan een onwenselijke concurrentiestrijd om een aansluiting te bemachtigen.
Netuitbreiding en verzwaring zijn cruciaal
Prioritering is en blijft een noodverband. Versnelling van netuitbreiding en verzwaring is cruciaal. Ondernemers, groot en klein, hebben perspectief nodig. Zij willen uitbreiden, verduurzamen, investeren in elektrificatie of zonnepanelen, maar lopen vast door wachtrijen en onduidelijkheid. Daarnaast wordt het onderscheid tussen groot- en kleinverbruik losgelaten en zullen vanaf 1 juli 2026 kleinverbruikers op de wachtrij komen welke dan volgens het kader geprioriteerd zullen worden. Dit brengt mogelijk de elektrificatie van de huishoudens van Nederland tot een halt. Energie-Nederland stelt dat de relatief beperkte verzwaring voor het verduurzamen van een huishouden hier niet de dupe van moeten worden.
