De komende tijd behandelt de Tweede Kamer het wetsvoorstel Wet collectieve warmte (Wcw). Deze wet moet de uitrol van warmtenetten versnellen en is belangrijk voor de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Energie-Nederland is blij dat de behandeling van het wetsvoorstel nu op de agenda staat, maar vindt dat een aantal verbeterpunten noodzakelijk zijn. Daarom licht Energie-Nederland zes punten uit in de serie ‘Op naar een kwalitatieve Wcw’. Vandaag punt 3: Het aanpassen van het groepsverbod leidt tot onnodige risico’s. De ACM adviseert een simpeler alternatief. 

Risico op belangenverstrengeling 
Het wetsvoorstel Wcw stelt voor het groepsverbod aan te passen: netwerkbedrijven die onderdeel zijn van een concern waarin ook de gereguleerde netbeheerder voor elektriciteit en gas zit, kunnen (mede-)eigenaar worden van warmtebedrijven. Dit brengt het risico op belangenverstrengeling met zich mee: een netbeheerder die tot hetzelfde concern behoort als een warmtebedrijf, kan zijn onafhankelijke positie als elektriciteits- of gasnetbeheerder verliezen. Gemeenten kunnen dan niet langer rekenen op onafhankelijk advies over de maatschappelijk beste warmteoplossing. Ook bestaat het risico op kruissubsidies: dat er geld uit de gereguleerde elektriciteits- en gasactiviteiten naar warmte vloeit, bijvoorbeeld om verliezen af te dekken. Juist om deze risico’s te voorkomen, is het groepsverbod ooit ingesteld. 

ACM ziet een eenvoudiger en veiliger alternatief 
De Raad van State waarschuwde al dat aanpassing van het groepsverbod afbreuk doet aan die onafhankelijkheid. De ACM (2020) ziet een eenvoudiger en beter alternatief: plaats netwerkbedrijven die als warmtebedrijf willen opereren buiten het netbeheerdersconcern, eventueel met dezelfde aandeelhouders. Dit alternatief voorkomt onnodige risico’s, waarborgt het onafhankelijke functioneren van de gereguleerde netbeheerders voor elektriciteit en gas, en voorkomt dat risico’s uit de warmtemarkt overslaan naar deze gereguleerde activiteiten. Volgens Energie-Nederland is dat een kernvoorwaarde voor een betrouwbare energiemarkt. 

Laat het groepsverbod ongemoeid 
Energie-Nederland pleit ervoor om het groepsverbod ongemoeid te laten en het ACM-advies te volgen. Zo blijven publieke belangen daadwerkelijk in het vizier voor een stabiele, betrouwbare warmtemarkt.