Het onderzoek van Trinomics en BlueTerra, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Financiën, laat zien dat de recente en voorgenomen aanpassingen in de energiebelasting vrijwel alle warmtebedrijven raken. De onderzoekers constateren dat de kosten voor warmtebedrijven stijgen, in sommige gevallen met wel €12 per gigajoule (GJ).
De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:
- Verhogingen van de energiebelasting op aardgas, met name in de hogere verbruiksschijven (schijf 3 en 4), die vanaf 2025 ingaan.
- De stapsgewijze beperking van de inputvrijstelling voor elektriciteitsopwekking op basis van aardgas, waardoor gasverbruik in warmtekrachtinstallaties vanaf 2025 steeds zwaarder belast worden.
Voor een aanzienlijk deel van de sector biedt het maximumtarief dat voortvloeit uit de systematiek van het “niet-meer-dan-anders”-principe (NMDA) onvoldoende ruimte om deze kostenstijging op te vangen. Dit betekent dat deze bedrijven hun kosten niet of slechts deels kunnen terugverdienen, terwijl rendementen in de sector al op een zeer laag niveau liggen. Voor een deel van de sector leidt dit tot een substantieel verlies aan rendement, bovenop de eerder door de ACM vastgestelde lage gewogen gemiddelde rendementen, respectievelijk 2,7% en 1,03% voor 2022 en 2023.
De onderzoekers merken verder op dat kostengebaseerde tarieven, zoals voorzien in de Wet collectieve warmte (Wcw), op termijn meer ruimte kunnen bieden om kosten door te rekenen. Tegelijkertijd is nog onzeker wanneer deze systematiek precies wordt ingevoerd. De verwachting is dat dit op zijn vroegst over enkele jaren zal zijn, waardoor warmtebedrijven gedurende langere tijd met hogere kosten blijven zitten zonder dat deze verrekend kunnen worden.
Energie-Nederland deelt de conclusie dat de effecten van de energiebelastingmaatregelen voor een substantieel deel van de sector zeer fors zijn en dat dit boven op een al kwetsbare financiële situatie komt. Het investeringsperspectief voor warmtebedrijven staat daarmee verder onder druk, met gevolgen voor de uitbreiding en verduurzaming van warmtenetten. Energie-Nederland gaat als vervolg op dit onderzoek graag in gesprek over maatregelen die de continuïteit van warmtebedrijven en daarmee de voortgang van de warmtetransitie kunnen waarborgen.
