Europese Commissie komt met plannen om de Europese energievoorziening toekomstbestendig te maken

De Europese Commissie wil zo snel mogelijk de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen uit Rusland terugdringen. Dit heeft de Commissie gisteren bekend gemaakt middels de presentatie van het REPowerEU plan. Zij wil de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen terugdringen door een versnelling aan te brengen in de energietransitie, een gezamenlijke inspanning om de energievoorziening toekomstbestendig te maken en de samenwerking binnen de Europese Unie te verstevigen. Daarnaast werkt de Europese Commissie aan mogelijke maatregelen om de effecten van de hoge energieprijzen te kunnen verzachten. De Commissie wil daarbij zoveel mogelijk rekening houden met marktwerking en het gelijke speelveld voor marktpartijen behouden, ter ondersteuning van de energietransitie, leveringszekerheid en efficiënte prijsvorming.  

Net als de Europese Commissie ziet Energie-Nederland het belang van het toekomstbestendig maken van het energiesysteem en daarmee een versnelde afbouw van deze import-afhankelijkheid. Hierbij heeft zij ook aandacht voor het maatschappelijk belang; betrouwbaarheid en betaalbaarheid van de energievoorziening.
Voor de aanpak van de hoge energieprijzen werkt de Europese Commissie een aantal voorstellen, zoals beperkte marktinterventies en verbeteringen van de groothandelsmarkten. Marktinterventies – zoals prijsplafonds – lijken wenselijk, maar werken contraproductief. En daarnaast is marktwerking cruciaal om efficiëntie en lage prijzen te kunnen nastreven.

Het is positief dat de Europese Commissie aandacht heeft voor de liquiditeit van de termijnmarkt voor elektriciteit. Maar de grootste bedreiging voor liquiditeit is het opsplitsen van biedzones, waar de Europese Commissie en ACER voorstander van lijken te zijn. Bovendien zorgt verbeterde liquiditeit niet direct voor voldoende investeringen in CO2-vrij regelbaar vermogen. De grootste uitdagingen zijn onzekerheden (zoals in het Klimaatbeleid), die niet op de markt afgedekt kunnen worden.

In zeer korte tijd zullen de Europese lidstaten forse maatregelen moeten treffen. Van snel veel zuiniger met energie omgaan en nadenken over het (opnieuw) in gebruik nemen van elektriciteitscentrales die nu weinig of geen elektriciteit produceren, tot snel meer LNG en ander gas beschikbaar zien te krijgen. Het is echter niet aannemelijk dat Europa met deze maatregelen dan zomaar de 155 miljard m3 Russisch gas kan vervangen, die in 2021 werd afgenomen. Naast deze maatregelen voor de korte termijn moet ook fors ingezet worden op maatregelen die meer tijd vergen, zoals het realiseren van meer duurzame energieopwekking.

Daarnaast hebben we in Nederland te maken met lange besluitvormingsprocessen. Gezien de duur van vergunningsprocedures, beschikbaarheid van energienetwerken, tekort aan technisch personeel et cetera, is 2030 al kort dag om de energie- en klimaatdoelen te halen. Daarom is een flinke versnelling nodig, in lijn met de voorstellen van de Europese Commissie.

De leden van Energie-Nederland willen actief bijdragen om deze (verdere) versnelling te realiseren. Daarom zal Energie-Nederland in kaart brengen wat er nodig is om de doelstellingen te halen. Er zal een afweging gemaakt worden tussen energiebesparing, de groei van hernieuwbaar, verminderen van import-afhankelijkheid en de reductie van CO2-uitstoot. Een voorbeeld is uitvoering geven aan het Nationaal Isolatieprogramma en woningisolatie echt snel te bewerkstelligen door de 4 miljard euro die het Kabinet hiervoor beschikbaar heeft gesteld. Met isoleren is voor alle betrokkenen het grootste (en snelste) voordeel te behalen als het gaat om besparing. Kortom, aan de slag!

Lees meer:

• REPowerEU: betaalbare, veilige en duurzame energie voor Europa