Reactie Energie-Nederland op ‘Fit for 55’ pakket

Energie-Nederland steunt duidelijke richting en keuze voor aanscherping van de reductiedoelen vanuit Europa.

Den Haag, woensdag 14 juli – Vandaag publiceerde de Europese Commissie onder de naam Fit-For-55 diverse wetsvoorstellen om de Europese wetgeving in lijn te brengen met het Europese doel van 55% minder CO2 uitstoot in 2030. Dit uitgebreide pakket aan maatregelen vereist nadere analyse, maar Energie-Nederland is blij met deze duidelijke richting en keuze voor aanscherping van de reductiedoelen vanuit Europa.

Aanscherping van het ETS en de uitbreiding naar lucht- en scheepvaart
Energie-Nederland verwelkomt de aanscherping van het ETS en de uitbreiding naar lucht- en scheepvaart. Voor de sectoren elektriciteitsproductie en de industrie is het Europese ETS een centraal instrument. Dit Europees “cap & trade” systeem is al jaren de basis om de gestelde CO2 reductiedoelen op efficiënte wijze te bereiken en de transitie betaalbaar te houden. Tegelijkertijd blijft het van belang dat Nederland blijft sturen op stimulering van vraag naar hernieuwbaar opgewekte energie en versnelde uitrol van infrastructuur voor transport van elektriciteit, waterstof, groene gassen, CO2 en duurzame warmte.

Separaat emissiehandelssysteem voor transport en gebouwde omgeving
Ook wordt een tweede, separaat emissie handelssysteem voor transport en de gebouwde omgeving voorgesteld. Positief is dat het ervoor zorgt dat alle Europese broeikasgasemissies onder een koolstofbudget vallen. Daarmee is er een limiet aan de totale hoeveelheid CO2 die we als Europa kunnen uitstoten. Omdat hernieuwbare energie is vrijgesteld van dit handelssysteem, kunnen duurzame producten goedkoper worden aangeboden dan hun fossiele tegenhangers, en worden daarom aantrekkelijker voor consumenten.

Extra aandacht voor overlap
De overlap tussen het bestaande klimaatbeleid voor transport en gebouwde omgeving en dit nieuwe emissiehandelssysteem verdient extra aandacht. Op dit moment wordt er in de transportsector via verplichtingen en subsidies ingezet op de verkoop van steeds zuinigere en uiteindelijk volledig elektrische auto’s. In de gebouwde omgeving is afgesproken dat we de komende jaren via isolatie, warmtenetten en (hybride) warmtepompen overstappen van aardgas naar duurzame bronnen. Dit specifieke beleid per sector kan niet zomaar worden vervangen door een overkoepelend emissiehandelssysteem. Maatregelen die nu nog niet kosteneffectief zijn, moeten vanuit uitvoeringsoogpunt namelijk wel al nu worden genomen. Om die reden zullen beide systemen naast elkaar moeten blijven bestaan, en goed op elkaar worden afgestemd.
Het Nederlandse klimaatbeleid zal de prijsvorming op dit nieuwe ETS beïnvloeden. Hierdoor kan de sturende werking van dit tweede emissiehandelssysteem worden afgezwakt. Deze overlap en wisselwerking moeten onderkend worden. Regelmatige bijsturing en aanpassingen in het instrumentarium is onwenselijk.

Biomassa, onder strikte voorwaarden, noodzakelijk
De Europese Commissie vindt de verstandige inzet van biomassa voor energietoepassingen van groot belang voor het halen van de klimaatdoelen. Het nieuwe beleid moet ook tege­moet komen aan de grote zorgen die breed in de EU leven over deze inzet van biomassa.

De Commissie zet in op het gebruik van biomassa voor energie, alleen als het gaat om restproduct van de nieuwe bio-economie. Bosbouw is nodig om hout te produceren als grondstof, bijvoorbeeld voor de woningbouw om staal en beton te vervangen.
Kernpunten van de plannen zijn:

• Bosbouwstrategie: 3 miljard bomen bijplanten (een gebied ter grootte van België).
• Criteria voor biomassa worden verder aangescherpt in de REDII, gericht op een win-win: goed voor economie, goed voor energie en goed voor biodiversiteit. Overigens zijn de bestaande Nederlandse eisen aan biomassa al zeer scherp; dus de nieuwe eisen zullen naar verwachting beperkte invloed hebben.
• Prikkels enigszins verlagen. Dat betekent: 1. wat lagere subsidies; 2. mogelijk aanpassing ETS (via accounting regels LULUCF, wat nu niet optimaal werkt). In de praktijk zou dit betekenen dat de ETS-factor voor geïmporteerde biomassa van buiten EU groter dan nul wordt. Voor Energie-Nederland is overigens onduidelijk hoe dat past binnen WTO-regels.

De voorstellen van de Europese Commissie gaan nu naar het Europees Parlement en de Raad van de EU. Die zullen de komende periode hun onderhandelingspositie bepalen. Daarna zullen de onderhandelingen plaatsvinden tussen de Commissie, de Raad en het Parlement om zo tot de definitieve wetsteksten te komen die moeten worden goedgekeurd door zowel de Raad als het Parlement. Een aantal van de voorstellen zullen direct van kracht zijn, terwijl andere wetten eerst in de Nederlandse wetgeving moeten worden vastgelegd. Energie-Nederland zal via zowel de Nederlandse overheid als het Europees Parlement de voor ons belangrijke punten onder de aandacht blijven brengen.

Gas package
Energie-Nederland kijkt daarnaast uit naar de voorstellen van de Commissie met betrekking tot aanpassing van regelgeving voor de interne markt voor aardgas om ook het gebruik van waterstof en andere vormen van groene gassen. Deze voorstellen zullen eind dit jaar gepresenteerd worden en zullen de randvoorwaarden zetten waarbinnen Nederland keuzes zal moeten maken. Energie-Nederland zet zich in voor een duidelijk kader voor regulering van en toegang tot nieuwe infrastructuur en een ontvlechting tussen gereguleerde infrastructuur enerzijds en productie, opslag, conversie en verbruik anderzijds.